زمامداری رضاخان در اسناد آمریکایی‌ها
تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۷۹۶۸۵
همشهری آنلاین- معصومه رضایی: برای مدت ۲۰ سال، کشور تحت یک حکومت نظامی کاملاً مستبد و ددمنش اداره می‌شد. مجلس بله‌قربان‌گو شده و سانسور کامل بر کشور حکمفرما بود. روزنامه‌ها و مدیران‌شان، از نخستین قربانیان این دیکتاتوری بودند. شرح سرکوب روزنامه‌ها، خشونت فیزیکی (به‌ویژه ضرب و شتم‌های وحشیانه‌ای که به‌دست شخص رضاخان انجام می‌شد) و حتی قتل مدیران سرکش روزنامه‌ها، در این اسناد ثبت و ضبط است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
داستان دستگیری و قتل بدون محاکمه شخصیت‌های سیاسی، به تفصیل در گزارش‌های مذکور آمده است. چنان که وقتی یکی از مقامات زندان را که به قتل سرداراسعد متهم بود، در سال ۱۹۴۴ در یکی از میدان‌های تهران در کنار مجسمه سوار بر اسب رضاشاه، به دار آویختند، «ریچارد فورد»، کاردار آمریکا، در گزارش خود نوشت: «درحالی‌که مسئول زندان به دار مجازات آویخته می‌شد، قاتل اصلی یعنی رضاشاه که مجسمه‌اش در میدان بود، از چنگال عدالت گریخته بود... د.»
اما «آرتور میلسپو» رئیس هیأت مستشاران مالی آمریکا در ایران، که چند سال از مأموریت خود را در دوران حکومت رضاخان گذرانده بود نیز، در کتاب خود تحت نام «آمریکایی‌ها در ایران»، گوشه‌هایی از وضعیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و قضایی ایران عصر رضاخان و همچنین حمایت بی‌چون و چرای انگلیسی‌ها از وی را به خوبی تشریح کرده است.
او می‌نویسد: «رضاشاه هزاران نفر را حبس کرده و صدها نفر را کشته بود و بعضی‌ها را با دست‌های خودش به قتل رسانده بود ...» در نتیجه این حکومت وحشت «بر دل مردم ترس افتاده بود، به هیچ‌کس نمی‌شد اعتماد کرد و احدی جرأت اعتراض یا انتقاد نداشت... شواهد فراوان و متأسفانه مجاب‌کننده‌ای نیز نشان می‌داد که وحشت‌افکنی‌های [شاه] روان مردم محجوب و زودرنج [ایران] را آشفته کرده و تعادل روحی‌شان را بر هم زده بود. علاوه بر این، او چنان روحیه خشونت‌آمیزی از خود نشان می‌داد که تأثیرات شومی در دامن زدن به خلق و خوی ناپایدار مردم، از هم‌گسیختگی کشور و نابسامانی و ضعف حکومت گذاشت ...»
توسل به ارعابمیلسپو توحش رضاخان را، به‌طور خلاصه اینگونه توصیف می‌کند: «توسل به ارعاب، بخشی از خلق و خوی رضاشاه بود. وقتی هنوز آن‌قدر به او نزدیک بودم که بتوانم شاهد وقایع باشم، برخی موارد وحشی‌گری او توجهم را جلب کرد، ولی پس از نخستین سال حکومتش، ارعاب شدت گرفت. البته ظاهراً او هیچ‌گاه دست به پاکسازی عمومی نزد ولی می‌گویند یک‌بار قتل‌عام بزرگی کرد. وقتی به ایران بازگشتم، اطلاع یافتم که هزاران نفر را زندانی کرده و صدها نفر را کشته است که از میان گروه دوم چند نفر را با دستان خودش به قتل رسانده بود.
اطلاع یافتم که شخصیت‌های برجسته‌ای را به زندان انداخته است، مثلاً فیروز وزیر سابق مالیه، تیمورتاش که روزی وزیر دربار و محرم راز او بود و سرداراسعد یکی از رؤسای ایل بختیاری که سابقاً وزیر جنگش بود. داور نیز که یک مقام بسیار قابل و توانمند بود، خودکشی کرد. کیخسرو شاهرخ نماینده زرتشتی و یک تاجر معتبر و محترم و دوست سابق هیأت نمایندگی آمریکا، با آمپول هوا به قتل رسید. حرمت مذهبی و یا اماکن مقدسه مذهبی نیز، مانعی بر سر راه این حاکم مستبد نبود. او حرمتی برای بقاع متبرکه قائل نبود و روحانیون را نیز به قتل می‌رساند... ترس بر جان مردم افتاده بود. به هیچ‌کس نمی‌شد اعتماد کرد، احدی جرأت اعتراض یا انتقاد نداشت. جز همان اوایل که چند نفری جرأت سوءقصد به جان شاه را کرده بودند، دیگر کسی جرأت آن را پیدا نکرد. می‌گویند که خودش معتقد بود، خداوند به او عمر درازی داده است ...»
میلسپو همچنین بلایی را که رضاشاه بر سر مجلس و مطبوعات ایران آورد را، اینگونه شرح می‌دهد: «او قانون اساسی را باطل نکرد، احکام خود را جایگزین قوانین نساخت، مجلس را نبست و هیأت دولت را نیز منحل نکرد. قانون اساسی، قوانین، مجلس و هیأت دولت سر جایشان ماندند، ولی در عمل رفتار او کاملاً برخلاف روح قانون اساسی بود و بسیاری از مفاد آن، علی‌الخصوص حقوق مردم را نقض کرد. انتخابات برگزار می‌شد، ولی همه‌چیز در کنترل شاه بود. مجلس دست‌نشانده‌اش که مرعوب و فاسد بود، طبق روال مقتضی قوانین را به تصویب می‌رساند. مطابق آنچه شاه حکم کرده بود، رئیس‌الوزراء و وزیران از طرف شاه منصوب می‌شدند و دستور می‌گرفتند و به فرمان او استعفا می‌کردند. شاه آزادی مطبوعات را که قبلاً وجود داشت و همچنین آزادی بیان و اجتماعات را نابود کرد... د. .»
منابع:
کتاب رضاشاه و بریتانیا، براساس اسناد وزارت امور خارجه آمریکا؛ محمد قلی مجد؛ انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
کتاب آمریکایی‌ها در ایران؛ آرتور میلسپو، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی؛ نشر البرز
کد خبر 727067 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها تاریخ - اسناد پهلوی ایران و آمریکا کتاب - تاریخ تاریخ عمومی ایرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: تاریخ اسناد پهلوی ایران و آمریکا کتاب تاریخ تاریخ عمومی ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۷۹۶۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
همسایگان ایران مجاهدت‌های نیروهای مسلح در حراست از خلیج فارس را می‌ستایند
به گزارش جام جم آنلاین، امیر سرتیپ آشتیانی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به مناسبت ۱۰ اردیبهشت ماه روز ملی خیلج فارس پیامی صادر کرد.
متن پیام به این شرح است:
دهم اردیبهشت ماه که در تقویم رسمی کشور به نام روز ملی خلیج فارس نامیده شده است؛ روزی است که یادآور حماسه از خود گذشتگی ملت سرافراز ایران در موضوع بازپس گیری جزیره هرمز از نیروهای متجاوز پرتغالی است.
در تاریخ ایران زمین، روز ملی خلیج فارس در امتداد هویت تاریخی و تمدن دیرپای این سرزمین است. تمدنی که بر شالوده فرهنگ هنر و پایداری بنیان نهاده شده تا خلیج نیلگون همیشه فارس، از زمره مستحکم‌ترین اسناد حقوقی در جهان باشد.
این روز که مقارن با اخراج استعمارگران از منطقه است؛ بیانگر واقعیت‌ها، اسناد و مدارک تاریخی، سیاسی، جغرافیایی، باستان شناسی و مردم شناسی منطقه حیاتی و راهبردی خلیج فارس است. در واقع خلیج فارس یک نام جاودانه و عمری ۶۰۰۰ ساله به موازات هویت جغرافیایی ایران می‌باشد.
خلیج فارس این پهنه آبی تمدن ساز، به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در طول تاریخ و از هزاره‌های پیش از میلاد تاکنون، همواره در همه زبان‌ها و به طور مستمر نامی شناخته شده در کتاب‌ها، سفرنامه‌ها، اسناد، نقشه‌ها، پژوهش‌های تاریخی و اسناد بین‌المللی و زبان‌های مختلف با نام کهن خلیج فارس پیوسته مورد اشاره، تصریح و تاکید مورخان و پژوهشگران به ویژه در منابع معتبر عربی و اسلامی بوده است.
در واقع قدیمی‌ترین اسناد موجود درباره خلیج فارس به دوران یونان باستان برمی‌گردد و تا زمان حال تمام اسناد و نوشته‌های مورخان و جهانگردان در طول چند سال گذشته همواره از خلیج فارس به عنوان نامی که از ابتدا روی این آبراه مهم و بزرگ وجود داشته است؛ یاد کردهاند.
کرانه‌های این آب‌های نیلگون از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب متاثر از فرهنگ عمیق و اصیل ایرانی- اسلامی و متاثر از این سرزمین بزرگ و کهن است. در این میان وجه برجسته ارزشمند تنگه هرمز خلیج فارس، گویای زیست فرهنگی و هنرمندانه مردمان این دیار است که با قدرت راهبردی و اندیشه مرزداری عجین شده است تا جلوه‌های دیرپای تمدنی را باشکوه‌تر و نمونه‌های تازه‌تر آن را غنی‌تر به نمایش گذاشته و جهان عرضه کنند.
آب‌های نیلگون خلیج فارس و دریای عمان در دهه‌های اخیر به ویژه در مقطع جنگ تحمیلی که تهدیدات گسترده جهان خاران و دست نشاندگان آنها بر این منطقه متمرکز شده بود شاهد مجاهدت‌ها و پایمردی‌های رزمندگان نیروهای مسلح در حفظ حراست از هویت و ماهیت تاریخی این آبراه حیاتی بوده و همسایگان جمهوری اسلامی ایران در این منطقه راهبردی نیز دلاورمردی و رشادت جوانان ایران در این زمینه را می‌ستایند.
بازداشت مروج کودکهمسری برای تبلیغ آرایشگاه زنانه در اینستاگرام